Niedokończony temat, niezamknięty spór. A właściwie niewyjaśniony, bo w rzeczy samej pozorny. Nie lubię tak. Czas uczesać te myśli.

Tomek Kreczmar zaprosił mnie do programu „Talking Heads”, emitowanego w telewizyjnym bloku Hyper (CYFRA+). Pretekstem: podsumowanie roku 2010. A jakże, w grach wideo. Nad kawiarnianym stolikiem zawisły gadające głowy Tomka, Marcina Kosmana (Gamezilla), Michała Mielcarka (Neo Plus), Sławomira Serafina (GameCorner) i piszącego te słowa skromnego pomocnika Kota z Cheshire, w wolnych chwilach skryby z „Przekroju”. W „Przekroju” notabene od niedawna (miły powrót po latach). Dla Tomka byłem zatem raczej facetem, który przez parę ostatnich lat prowadził spory, precedensowy dział na wiadomy temat w „Kulturze”, piątkowym magazynie „Dziennika” – ale o tym przy innej okazji.

Dziś o wątku, który wałkowałem nad wspomnianym stolikiem z Marcinem Kosmanem. Poszło o CD Projekt.

Jeśli ktoś chciałby obejrzeć ten program, znajdzie go tu: o tu – trwa pół godziny. Szczerze mówiąc, nie wiem, co wycięli, a co się ostało po montażu, bo nie miałem siły przez to przebrnąć. Denerwuje mnie facet po prawicy gospodarza. Prezentuje się jak jakaś nędzna ma imitacja. Wiecie… w rzeczywistości jestem znacznie przystojniejszy, wyglądam młodziej i zniewalam wdziękiem. Musieli ten obraz jakoś obrobić cyfrowo z niecną intencją, dranie.

W pamięci został jednak ów wątek o CDP. Wyciągam go między innymi z powodu chronicznego noworocznego spleenu, który zmusza mnie do myślenia o tym, co przeminęło lub właśnie przemija. CD Projekt, jak wszyscy chyba wiemy, jest dziś inną firmą niż w czasach największej swej świetności czy w okresie premiery „Wiedźmina”, gdy już było widać pęknięcia na murach.

A ja zawsze bardzo sobie ceniłem uderzająco inne, ujmująco – że tak rzeknę – niekorporacyjne podejście tej firmy do niektórych, bliskich memu sercu spraw (spokojnie, o grzechach CDP też będzie, ale nie teraz). O ile pamiętam, powiedziałem przed kamerą, że żyjemy w czasach tężejącej pogardy. Że cały ten przemysł, całe to środowisko związane z grami wideo przenikają, i w gruncie rzeczy określają, relacje wzajemnego braku szacunku. Odbiorcy nie szanują twórców (nie płacą za owoce ich pracy), producenci nie szanują i jednych (uciążliwe DRM, nierzadko skandaliczny marketing etc., etc.), i drugich (np. przywłaszczanie marek, vide przypadki „Far Cry”, „Operation: Flashpoint”, „Gothic”), a i my, dziennikarze, mamy swoje na sumieniu – to zresztą temat na osobny tekst, może kiedyś to rozpiszę.

GOG.com – stare dobre gry za grosze.
Na równie niedzisiejszych, nie mniej fajnych zasadach

Wracamy do CD Projektu. Otóż dałem tę firmę za przykład jakże rzadkiej dziś wierności tradycyjnemu etosowi rzemiosła. W czasach, gdy przemysł myśli przede wszystkim w kategoriach maksymalizacji zysku, oni zainwestowali w jakość i okazali swym klientom nieczęsto dziś spotykany w relacjach handlowych szacunek. I myślę, że autentyczna pasja, miłość do przedmiotu swej pracy, grały tu rolę istotną – choć ma to, wierzę, na dłuższą metę ręce i nogi również od strony biznesowej. Ten akurat osąd zapewne zyska wielu krytyków.

Już się tłumaczę.

Artykułując powyższą opinię, myślałem głównie o dwóch inicjatywach: o „Wiedźminie” i o serwisie Good Old Games, czyli GOG.com.

Zacznijmy od GOG-a. Fenomen. Gdy wszyscy wydawcy zbroją na potęgę swe gry w najróżniejsze systemy zabezpieczeń antypirackich (DRM – Digital Rights Management), zwykle uciążliwych dla uczciwego nabywcy, Polacy stworzyli serwis, w którym klient domyślnie jest traktowany nie jak złodziej, ale jak człowiek uczciwy (sic!). Gry – serwis oferuje starocie, adaptowane do wymagań dzisiejszych systemów operacyjnych – nie mają żadnych zabezpieczeń, po pobraniu przez sieć można je instalować dowolną liczbę razy na dowolnej liczbie komputerów, nie trzeba autoryzować sesji przez Internet ani poprzez włożenie płyty do czytnika…

Zgroza. Najczarniejszy sen Panów Prezesów prezesujących Bardzo Dużym Wydawnictwom.

W dodatku jeśli ktoś, powiedzmy, zgubi komputer z programem, może go pobrać ponownie z GOG.com. Raz kupiona gra jest na zawsze przypisana do jego konta.

Ujmę to tak: podobna idea nie mogłaby się narodzić w głowie żadnego menedżera korporacji. No way. Szacunek nie jest składową równań, które obliczają korporacyjni księgowi. Tam obowiązują inne priorytety i inna optyka. Znamienne, że gdy tak zwani analitycy rynku nie dawali GOG-owi większych szans, klienci – amatorzy gier z całego świata – przyjęli tę inicjatywę z aplauzem i lojalnie ją wspierają. To jest, zwróćcie uwagę, poziom lojalności iście himalajski, takim oddaniem nie może się w biznesie gier wideo pochwalić nikt inny. Czasami kupują coś nie dlatego, że chcą mieć – ale dlatego, że zacna inicjatywa zasługuje na wsparcie! Czy takie mechanizmy są w ogóle jeszcze brane pod uwagę jako istotny czynnik powodzenia biznesu? Czy nauczają o tym wykładowcy akademii ekonomicznych?

Nie wiem – podejrzewam jednak, że GOG.com to zupełnie unikalne zjawisko. Kibicuję mu całym sercem. Z czystej sympatii do ludzi, którzy zaryzykowali, rozkręcając tak fajne przedsięwzięcie (niech to będzie jasne: nie przyjaźnimy się i nie, nie mam akcji Optimusa), ale także motywowany troską o siebie. Bo jeśli GOG-owi się uda – a chyba już można zaryzykować werdykt, że opuszczą pole bitwy z tarczą – inni być może przejmą ich standardy.

O rany, rozrasta się ten wpis niemożebnie. A ja nawet nie tknąłem „Wiedźmina”. I nie napisałem, w jakich kwestiach nie zgadza się ze mną Marcin – i dlaczego ma rację. Więcej: dlaczego rację mamy obaj.

Jutro, dobrze? A właściwie dzisiaj, tylko trochę się zdrzemnę.