Wszystkopotrafiący Cargo-pojazd: Lata…

A jeśli ta produkcja wydaje się za mało szalona i magiczna, szukajmy dalej. Chwilę wcześniej była inna premiera dla dzieci – doskonale znana z tekstów Pawła Schreibera „Cargo!”. Bo cóż może mnie tu na dłużej zatrzymać? Podteksty zrozumiałe tylko dla dorosłego (tylko Radocha może zbawić ten świat!) to ułamek w porównaniu z poprzednimi tytułami studia. To córce frajdę sprawiło rozwiązywanie fabuły, rozszyfrowanie szalonych wierszyków, uruchamianie machin, ale przede wszystkim konstruowanie. Udało się nam ostatecznie zbudować pojazd, który prawidłowo lata, jeździ, pływa nad i pod wodą. Moją kolejną zasadą przy grach dla małych dzieci jest znalezienie choć jednego wyraźnego aspektu, który wyrasta ponad zabawę. Większość gier stricte edukacyjnych omijam jednak szerokim łukiem. Dziecko doskonale czuje, że ktoś je poucza, wciska formułki i słówka zawoalowane pod słodkimi obrazkami. Z kolei sama zabawa nigdy nie nauczy tak dużo jak w dzieciństwie, obieranie tego przywileju dzieciom i wciskanie ich w wirtualne ławy także poza szkołą, jest okrutne. W „Cargo!” zabawy-nauki było co nie miara – oprócz języka, czy aspektu inżyniersko-ekonomicznego, pytania co to jest Statua Wolności i Big Ben, co to jest LHC, co to jest grawitacja, gdzie jest oś Ziemi. Myślę, że to świetny prezent dla dziecka. Odrobina inwencji i pomocy rodzica nie wyklucza pozostawienia dziecka z grą sam na sam.

... pływa i jeździ.

A patrząc na ledwie ostatnie pół roku, pomijając wznawiane klasyki: „Stacking”, zabawa „żywymi” matrioszkami i „końskie żarty” akurat takie, jak córka przynosi z przedszkola. A przy okazji łagodny sposób wyjaśnienia na czym polega zmuszanie dzieci do pracy, co kraje dziś wielce cywilizowane nie tak dawno robiły w najlepsze. W międzyczasie też „Echochrome II” ożywiający pokazy cieni na ścianie pokoju, trenujący przy tym wyobraźnię przestrzenną, dokładność i cierpliwość. I jeden tylko przykład z gąszczu małych gier niezależnych: „… But that was (yesterday)” (dzięki Louvette!), którą tylko wobec zainteresowania Małej przechodziliśmy kilka razy, nie tylko utrwalając, że krok wstecz czy smutne wydarzenie mogą czasem pomóc iść naprzód, ale dochodząc do alternatywnego zakończenia. A zakończenie to dla mnie bardzo ważny moment w grze dla dziecka. Kolejna z moich zasad brzmi – gra musi mieć finał, dać czas na refleksję, na zostawianie komputera przez następne tygodnie. Szybko przekonałem do ucieczki z „Viva Pinata” czy „Minecraft”, widząc, że można tam spędzić nieskończoność. Mam nadzieję, że dzięki temu nie będę musiał wiązać córki gdy sięgnie po „World of Warcraft”. Staram się, by sama popukała się w czoło, gdy się z tym zetknie.

„Predator”: Dozwolony od lat 18, znośny do lat 18

Trudno nie zgodzić się z Olafem, że większa część gier formalnie jest przeznaczona dla dorosłych. Ale jest to klasyfikacja ze względu na potencjał uzależniający i subiektywnie wyznaczone bariery obyczajowe. Bo zastanówmy się na koniec co to jest „gra dla dorosłego”. Analogicznie do gry dla dzieci, ograniczenia są dla mnie drugorzędne. Nie będę przecież grał BO jest przemoc, BO jest wulgarny język. Najważniejsze jest aby sprawić więcej satysfakcji specyficznie dorosłemu, niż dziecku. „Bulletstorm” i chmara innych są produkcjami, która przede wszystkim szukają w dorosłym nastoletniego dziecka. Paweł i Tetelo pisali już o tym „dzieciuchu”, w tym przedwczoraj. Wiemy już, że o dziecko w sobie należy dbać, ale co z resztą? Cechy, które nabywamy w starszym wieku też dopominają się duchowej strawy! W przekazie medialnym szukam dziś problemów, o których oglądając „Predatora” nie miałem pojęcia. Poszukuję gier, których twórcy odwołają się właśnie do cech unikalnych dla człowieka starszego, nie tylko uniwersalnych. Takich, które zanudziłyby mnie gdy lat miałem -naście. A dokładniej – chciałbym aby takie gry znacząco i na ile to możliwe bezkonfliktowo, współistniały z tytułami międzypokoleniowymi, jak to ma miejsce w innych dziedzinach kultury.

Szczyty superprodukcji z myślą o dorosłych: Detektywi-klisze z „Heavy Rain”…

Kolega, ojciec jak ja, niedawno poprosił: „Poleć mi jakąś grę, bo to podobno dziś świetny biznes, a ja grałem ostatnio przed piętnastu laty. Tylko nie chcę ustawiać już czołgów, domków i żołnierzyków, nie chcę elfów i łuków. Był na to czas, ale dziś to mnie nie bawi.”. Z wymienieniem kilku na PC nie miałem problemu. Rozmówca szybko zorientował się jednak, że ten segment – gier eksperymentalnych, niszowych, trudnych – to raczej nie najłatwiejszy start po latach i nie najlepszy biznes. Dlatego poleciłem jeszcze dwa tytuły konsolowe: „Heavy Rain” i „L.A. Noire”. Całe dwa! Tu obsługa jest prosta, biznes niezły – tak potężne środki, promocja i sprzedaż rzadko stają po stronie gier ryzykownych, nowatorskich i zrozumiałych w większości wyłącznie dla dorosłych. Z pewną satysfakcją opowiedziałem też o chłodnym przyjęciu z jakim te tytuły spotkały się wśród części doświadczonych graczy. Trudno dziwić się alergicznej reakcji na dystansowanie odbiorców od ich przyzwyczajeń.

…i detektywi-nudziarze z „L.A. Noire”. Jak dobrze, że choć oni są!

Ale co ważniejsze, wiele zarzutów było w tej krytyce dobrze uzasadnionych. To znak, że próby są wciąż pionierskie, że gry dla dorosłych znajdują się niewiele dalej niż przed dekadą. Lecz równocześnie zasługa – przenoszenie dyskusji z pułapu „ten wybór broni pozastawia wiele do życzenia, tamten poziom ma więcej sekretów, tu połączyć należy rurkę z workiem i uzyskać odkurzacz”, na spory o roli form filmowych, literackich i specyficznych dla gier, o wiarygodność postaci, o znaczenie przekazywanej treści, o inspiracje i autorski wkład twórców. Jest to dyskusja, w której pewniej poczuje się ojciec z ojcem, także niegrający od lat, niż nastolatek z rówieśnikiem.

Więcej pretekstów do takich dyskusji sobie oraz wszystkim tatom (i mamom!) z okazji Dnia Ojca życzę. Bo katalog gier dla dzieci, także tych wewnątrz dorosłych, jest akurat w znakomitym stanie.